zaterdag 14 mei 2011

Techniek: knikkerbaan maken

Voor mijn lesje techniek heb ik besloten in mijn stageklas een knikkerbaan van karton en papier te laten maken door de kinderen en dit op 2 uren tijd met de vereiste dat het hoogste punt minimum 50cm is.
Maar voordat ik mijn kinderen hiervoor aan het werk zet moest ik natuurlijk eerst zelf hier informatie rond gaan zoeken en dit zelf ook eens uitproberen...

Welke leerwensen heb ik?

- Welke soorten knikkerbanen kan je zelf maken?
- Welk materiaal kan je hiervoor allemaal gebruiken?
- Hoe maak je een knikkerbaan?
- Hoe kan je speciale dingen hierin maken?
- Wat is er moeilijk aan een knikkerbaan maken?
- Welke informatie kan ik gebruiken en aan mijn kinderen geven, zodat zij zelfstandig een knikkerbaan kunnen maken?
- Wat zijn de problemen of hoe makkelijk is het om zelf een knikkerbaan te maken met papier, karton, lijm, plakband en een schaar?

Welke roos ga ik werken?

Inhoudelijk expert maar ook begeleider van leer - en ontwikkelingsprocessen bij de kinderen.

Welke bril ga ik aanraken?

Vooral de bril van techniek.

Te weten gekomen informatie die ook nuttig is voor mijn leerlingen?

1. Welk soort knikkerbanen kan je zelf maken?

Er bestaan verschillende soorten knikkerbanen: een knikkerbaantoren, een knikkerbaan gewoon uit banen die omlaag gaan, een knikkerbaan van wc-rollen, een zigzag-knikkerbaan etc.
En deze kan je zo groot of speciaal maken zoals je zelf wil. Op het internet vind je verschillende soorten afbeeldingen en filmpjes van reeds gemaakte knikkerbanen. Daar zitten mooie werken tussen, waar je dan ideeën uit kan halen.

(voor afbeeldingen van deze soorten knikkerbanen kan je kijken bij de geraadpleegde bronnen).

2. Welk materiaal kan je hiervoor allemaal gebruiken?

Knikkerbanen worden meestal gemaakt uit: hout, metaal, papier, plastiek en karton. Je kan dus gebruik maken van al deze basismaterialen voor jouw knikkerbaan.
Afhankelijk van wat je voor materiaal gebruikt gebruik je de daarvoor geschikte bevestigingsmaterialen zoals: schroeven, spijkers, splitpennen, lijm, plakband.
Werktuigen die hierbij nodig zijn, zijn ook weer afhankelijk van jouw basismateriaal (schaar, boormachine, houtfrees,...).
Nadien kan je dan nog verschillende dingen gebruiken om jouw knikkerbaan creatief te maken, door bijvoorbeeld gebruik van verf, gekleurd papier etc.

3. Hoe maak je een knikkerbaan?

- Beslis eerst welk basismateriaal je wil gaan gebruiken.
- Kies de soort van knikkerbaan dat je wil gaan maken.
- Ontwerp jouw knikkerbaan door een schets te maken.
- Begin met het maken van jouw basis van de knikkerbaan.
- plaats nu de knikkerbaan zelf hierop.
- werk jouw knikkerbaan af.
- test jouw knikkerbaan en controleer waar het nog fout gaat.
- pas jouw knikkerbaan aan (door eventueel randen te verhogen, minder stijl te maken etc.
- test nogmaals jouw knikkerbaan


4. Hoe kan je jouw knikkerbaan speciaal maken?

Je kan gebruik maken van speciaal basismateriaal (plastiek, hout en metaal -> deze zijn niet zo makkelijk te plooien, vast te maken etc), bij de afwerking zorgen voor obstakels, creatieve afwerking, gebruik van een trechter, dat jouw knikker een sprongetje maakt (onderbrekingen in de knikkerbaan) etc.

(zie voor voorbeelden bij geraadpleegde bronnen)

5. Welke informatie kan ik gebruiken en aan mijn kinderen geven, zodat zij zelfstandig een knikkerbaan kunnen maken?

Na het raadplegen van verschillende sites, heb ik een inspiratiebundel voor de kinderen opgesteld.
Hierin staat de volgende informatie:
- Tips voor het maken van een knikkerbaan
- Hoe je verschillende soorten knikkerbanen kan maken adhv papier en karton (aangezien mijn basismateriaal voor de kinderen papier en karton is)
- voorbeelden van goten en poten voor je knikkerbaan
- hoe je een trechter kan maken
- afbeeldingen van verscheidene knikkerbanen uit papier en karton

(Ik wou graag mijn inspiratiebundel - alsook mijn opdrachtenfiche- hier toevoegen, maar dat is hier blijkbaar niet mogelijk op de blog.)


6. Wat zijn de problemen of hoe makkelijk is het om zelf een knikkerbaan te maken met papier, karton, lijm, plakband en een schaar?

Ik ben dan nadat ik mij grondig geinformeerd had rond hoe knikkerbanen maken, dan ook zelf een gaan maken met mijn man.

Ik had gekozen voor een torenknikkerbaan waarbij zeker een trechter als startpunt moest aanwezig zijn.
Na het maken van mijn ontwerp ben ik dan begonnen aan het knutselen.
Ik heb de starttijd genoteerd wanneer we begonnen zijn, dit was 21u00.

We zijn gestart met het maken van onze kubussen als basis. Dit was niet zo makkelijk, aangezien ik gewoon wou beginnen met het maken van mijn kubussen op het zicht van hoe zo een kubus er uitzag. Maar plots wist ik niet hoe ik mijn hoek moest maken. Gelukkig had ik mijn man die technisch meer onderbouwd is dan ik en hij had gelukkig de uitgebreidere tekeningen geobserveerd. Na zijn uitleg en een voorbeeld, was ik weg met de techniek.

We hebben dus stroken gesneden van 3-4 cm om onze kubussen te maken. Die zijn we dan gaan plooien volgens de techniek die uitgelegd was in mijn inspiratiebundel.
Om alles aan elkaar vast te maken, gebruikten we knutsellijm (mijn pritt was op...).

Na 45 minuten werken had ik dit resultaat (mijn man was terwijl nog bezig aan zijn toren).


Hierdoor wist ik meteen dat het niet haalbaar ging zijn voor mijn kinderen om op 2 uren tijd een torenknikkerbaan te maken. Aangezien je er van moet uitgaan dat zij er dubbel zo lang over doen als jijzelf (ook al werken ze in groepjes van 6 personen aan zo een knikkerbaan ? -> dit is een vraag waar ik nu mee zit).

Exact 1 uur later hadden we het volgende resultaat:


De poes kwam kijken of het goed was :-) Hier waren onze torens 45cm hoog...

Na 1u en 15 minuten waren onze torens klaar en konden we eindelijk de goten gaan maken.


De goten hebben we gemaakt van stroken van 6 cm die we in plooiden van telkens 2 cm.
Hiermee zijn we dan ook bochten beginnen te maken. Mijn man begon met de rechthoekige bochten, maar ik vond dit persoonlijk vrij ingewikkeld. Ik ben dan beginnen kleine knipjes te maken in mijn strook om zo een ronde bocht te maken. Dit leek in eerste instantie makkelijk, maar het vastmaken van die kleine strookjes zodat ze een bocht vormden was dan weer helemaal niet makkelijk!! Mijn man zijn rechte bochten waren dan veel eenvoudiger...
Aangezien ik plots opmerkte dat wij nog maar 10 minuten hadden tot we 2 uren verder waren, zijn we overgeschakeld naar het gebruik van wc-rollen en keukenrol.
Deze knipten we in 2 delen die als goten dienden.
Alle goten (ook de papieren goten) maakten we vast aan onze toren adhv kleefband.
5 minuten verder was onze knikkerbaan af.

Het resultaat was het volgende...








We zijn dan onze knikkerbaan gaan testen en bleek dat hij bij de voorlaatste goot een te grote snelheid maakte, waardoor hij in de laatste goot te hevig omhoog schoot en uit de goot belandde.
We hebben deze laatste goot dan hoger moeten plaatsen en een nieuw steunpunt moeten maken in onze kubus hiervoor.
Dit was dan het uiteindelijke resultaat:

(om 23u00)


(de volgende dag met daglicht en na meermaals uitgetest te zijn door ons dochter)



Onze knikkerbaan was geslaagd en ze was heel stevig. Bij dit laatste had ik eerst mijn twijfels aangezien wij gewoon kopieerbladen hadden gebruikt en dit enkelvoudig, dus geen 2 bladen op elkaar gekleefd.

Ik ben trots op onze knikkerbaan :-)

Geraadpleegde bronnen:






Wat heb ik voor mezelf geleerd?

Dat ik echt wel zelf een opdracht rond techniek moet gaan uitproberen om zo tot de moeilijkheden te komen van deze opdracht. Want zo ben ik hier dus tot de consultatie gekomen dat je echt wel snel hier 2 uren aan bezig bent.

Wat kan ik als leerkracht hiermee doen?

Ik weet nu (heb een zeer groot vermoeden) dat dit soort knikkerbaan dat ik gemaakt heb, dus een torenknikkerbaan, niet mogelijk is om te maken door de kinderen in 2 uren tijd. Dit zou misschien wel mogelijk zijn indien ik de stroken papier reeds op voorhand snijd en dan moeten zij enkel nog de hoeken maken en de goten. Persoonlijk denk ik wel dat ik dan kinderen hieraan moet zetten die echt geïnteresseerd zijn in techniek en die doorwerken. Misschien dat ik toch 1 groepje dit ga laten proberen te maken op 2 uren tijd... Ik zal zien of het haalbaar gaat zijn voor hen (ze zijn met 6 personen).
De opdracht ga ik in elk geval niet aanpassen, ik blijf bij mijn hoogte van 50cm en gebruik maken van papier en karton.
Voor de andere groepen: om de basis van hun knikkerbaan te maken ga ik zorgen dat er veel kleine dozen aanwezig gaan zijn(ik ga deze gaan halen bij de Colruyt) en grote dozen (sandwichdozen van de Aldi) om hen te laten gebruiken als basis voor een zigzagknikkerbaan (bevestiging goten adhv punaises).
Deze groepen zullen dan wel eerder klaar zijn met hun knikkerbaan, maar zij hebben dan extra tijd om bezig te zijn met het creatieve van hun knikkerbaan. (ik ga van die veronderstelling uit omdat wij zeker 1 uur nodig hebben gehad voor het maken van onze basis alleen al bij de torenknikkerbaan, en deze leerlingen gaan dan geen basis moeten ineenknutselen, aangezien zij kartonnen dozen als basis hebben)
Dit is de methode die ik ga toepassen met mijn kinderen (2de leerjaar)op 2 uren tijd.
In de toekomst zou ik zeker meer tijd gaan investeren in het maken van zo een knikkerbaan en meerdere lessen van WO hieraan spenderen. Dan kunnen de kinderen echt volledig zelf kiezen welke soort knikkerbaan ze willen maken en dan hebben ze ook genoeg tijd voor het maken van een torenknikkerbaan. (Want denk dat ze hier zeker 5 uren voor nodig hebben in totaal.)

Welke leerplandoelen zijn vervuld?

6.4 Kinderen zien in dat veel voorwerpen in hun omgeving een aanvulling of verbetering zijn van menselijke functies en maken er functioneel gebruik van.
6.6 Kinderen zien in dat producten worden gemaakt volgens bepaalde technische principes.
6.11 Kinderen kunnen zeggen aan welke eisen een bestaande constructie en een constructie die ze zelf willen maken, moet voldoen.
6.12 Kinderen kunnen hun materialenkennis en hun kennis van constructieprincipes gebruiken bij het ontwerpen van een constructie.
6.13 Kinderen kunnen een constructieactiviteit correct uitvoeren.
6.14 Kinderen kunnen gebruik maken van hun kennis over en vaardigheid in techniek om een constructie uit elkaar te halen of in elkaar te zetten.
6.15 Kindern kijken kritisch naar een zelfgemaakt product.