donderdag 10 maart 2011

grote zwermen vogels gespot

Maandag, op onze terugweg van Roermond, merkten we tijdens onze rit een hele zwerm grote vogels op in de lucht. En verscheidene malen dat we zo een grote groep tegenkwamen.
Dit was fascinerend om te zien.
Bij het zien van die vogels zegt mijn man dat dit wilde ganzen zijn die naar het noorden trekken omdat het terug mooi weer wordt en ze daar willen broeden.

Op dat ogenblik kwamen er een heel aantal vragen in mij op, waarop mijn man ook geen antwoord wist. Vandaar deze leerwensen...

Mijn leerwensen:

- Wat zijn wilde ganzen?
- Hoe zien wilde ganzen er uit op de begane grond?
- Waarom trekken deze naar het Noorden waar het nu juist terug kouder wordt?
- Trekken vogels niet naar warme landen om te broeden?
- Als deze vogels naar het noorden trekken, waar dan precies? Nederland of zelfs hoger naar Zweden of Finland etc?
- Waarom trekken zijn in zo een grote groep?
- Is er hier een leider onder hen in die grote zwerm?
- Waarom maken zij zo figuren in de lucht?

Welke roos ga ik werken?

Ik ga werken op vlak van inhoudelijk expert.

Welke brillen van WO ga ik hierbij aanraken?

Ik veronderstel dat dit grotendeels Natuur zal zijn alsook Ruimte voor een gedeelte.

Wat is mijn actieplan?

Ik ga antwoorden zoeken op mijn vragen op internet.
Boeken raadplegen over wilde ganzen in bib.

Te weten gekomen info die ook zinvol is naar lln toe.

1. Wat zijn wilde ganzen? Welke soorten zijn hier het meest voorkomend?

Wilde ganzen zijn ganzen die vrij zijn in de natuur en niet gehouden worden door mensen.
Elk jaar worden zowat alle Europese ganzensoorten waargenomen. De KOLGANS en de KLEINE RIETGANS zijn het talrijkst. De GRAUWE GANS is hier broedvogel, evenals de exoten de CANADESE GANS en de NIJLGANS . Vrij geregeld ziet men ook de TOENDRARIETGANS , de BRAND- en de ROTGANS. Zeldzame soorten zijn dan de ROODHALS en de DWERGGANS.

2. Hoe zien wilde ganzen er uit op de begane grond?




3. - Waarom trekken deze naar het Noorden waar het nu juist terug kouder wordt?
(-> Trekken vogels niet naar warme landen om te broeden? of hoe warm willen de vogels het dan hebben?)
- En Als deze vogels naar het noorden trekken, waar dan precies? Nederland of zelfs hoger naar Zweden of Finland etc?


Elk jaar vanaf oktober strijken ze immers neer in de Oostkustpolder om dan vanaf januari – februari terug te vertrekken.
De ganzen komen hier overwinteren. Allen hebben een reis achter de rug van vele duizenden kilometers uit het hoge Noorden (Siberië, Spitsbergen,…). Hier vinden ze de nodige rust in uitgestrekte graslandcomplexen. En dit allemaal op hun geliefde temperatuur: juist boven het vriespunt om de winter goed door te komen.
Wanneer de dagen bij ons terug langer worden in februari, begint een lange reis naar Spitsbergen. Vanzelfsprekend gebeurt de trek nooit in één keer. Wetenschappers schatten dat de eigenlijke vliegtijd voor de kleine rietgans "slechts" zo'n 5 tot 10 dagen per jaar vergt, de resterende weken gebruiken ze om bij te tanken op hun tussenstops. Voor de kleine rietganzen liggen die in Friesland, Denemarken en Noorwegen.
Ganzen broeden niet voor niks in het hoge Noorden: op de toendra treffen ze een open landschap (zien ze van ver een vijand afkomen). Bovendien zijn er ten Noorden van de poolcirkel 's zomers geen nachten, wonen er vrijwel geen mensen die hen kunnen storen ... kunnen ze 24 op 24 op zoek gaan naar voedsel in de mosrijke toendra.

4. Waarom trekken zij in zo een grote groep?

Ganzen trekken in familieverband of grote troepen. Ze vliegen in V-vormige formaties of golvende linies. Ook in het overwinteringsgebied leven ze in groepen, ook wel toom genoemd.
Als een gans ziek wordt of gewond raakt en daardoor niet meer in staat is mee te vliegen dan zullen twee ganzen bij de zieke gans blijven totdat deze hersteld is of overleden. Samen zullen de ganzen trachten hun groep in te halen.


5. Is er hier een leider onder hen in die grote zwerm?

De leiderspositie wordt steeds afgewisseld en laat de voormalig leider zich helemaal naar achteren vallen om aan te sluiten. Op deze manier kan hij optimaal profiteren van de aanzuigende kracht van de anderen. Hij schroomt dus niet om tijdelijk in de luwte te vliegen en zodoende op adem te komen.


6. Waarom maken zij zo V-figuren in de lucht?

Door in V-formatie te vliegen hebben de vogels een grotere vliegcapaciteit. De ganzen die volgen maken gebruik van de lift die volgt uit de vleugelslag van de voorganger. Tijdens het vliegen praten de ganzen met elkaar. De achterste ganzen moedigen de voorste aan om op snelheid te blijven. Een gans kan snelheden tot maximaal 46 kilometer per uur halen.

Geraadpleegde bronnen:

Internet:

http://www.natuurgidsen.eu/ng/index.php?option=com_content&view=article&id=119:wilde-ganzen-in-de-oosthoekpolders&catid=46:fauna-blog&Itemid=65
-> wilde ganzen in de oosthoekpolders

http://nl.wikipedia.org/wiki/Ganzen
-> ganzen

www.hyacint.info/files/ganzen_herkennen.doc
-> Ganzen herkennen en algemene info over ganzen

Boeken:


Wat heb ik voor mezelf geleerd?

Ik dacht altijd dat alle vogels naar het zuiden vlogen en met zuiden dacht ik dan vooral Afrika en Spanje. En als ze terug naar het noorden kwamen dat hun stop dan hier in België of Nederland was.
Ik heb bij deze dus geleerd dat niet alle vogels naar die landen trekken voor de winter te overleven, en een voorbeeld is hiervan dus de gans. Zij komen naar hier (wij zijn voor hen het zuiden) en gaan terug naar het noorden bovenaan in Siberië of Noorwegen.
Niet alle vogels hebben nood aan hele hoge temperaturen rond de 20 graden om te overleven.
Plus ik ben ook te weten gekomen dat de ganzen vooral in V-formatie vliegen en hier geen vaste leider onder hen is. Iedereen werkt daar goed samen als een team.

Wat heb ik voor mezelf geleerd als leerkracht?

Dat als we het hebben over overwinteren van vogels en ze een trektocht doen, dat ik hier dan ook duidelijk een onderscheid in moet maken van: vogels die naar hier komen (waarbij wij het zuiden zijn voor hen) en vogels die hier weggaan naar nog warmere oorden.
Ook duidelijk maken aan de lln waarom die vogels in een V-formatie vliegen, zodat zij niet gaan denken dat dit is om kunstjes te doen of voor de schoonheid is van ons oog...

Wat kan ik als leerkracht hier nog mee doen?

Als het winter is kan ik met de lln eens buiten gaan observeren welke vogels wij hier nog aantreffen om zo te kijken welke vogels hier overwinteren.
Buiten gaan observeren hoe de vogels vliegen om zo hen ook met de V-formatie te leren kennis maken.
Hen laten ervaren waarom er geen vaste leider is in een V-formatie, adhv een touw en de lln in een V-formatie plaatsen. De leider moet dan de groep trekken. De lln zelf hieruit een besluit laten vormen.

Welke leerplandoelen heb ik nu vervuld?

7.3 Het ontdekken in de omgeving van een aantal levensgemeenschappen of biotopen.
7.4 Inzien dat dieren een grote verscheidenheid in kenmerken vertonen.
7.5 Ontdekken dat er tussen dieren onderling veel gelijkenissen bestaan.
7.6 Inzien dat dieren op een eigen manier trachten in leven te blijven.
7.7 Inzien dat dieren aangepast zijn aan een leefwijze in een bepaald milieu.
9.10 Plaatsen waarmee je kennis maakt vlot op een passende kaart of plattegrond terugvinden.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten